W związku z „Tygodniem Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem”, które w bieżącym roku ma miejsce w dniach od 23 lutego do 28 lutego. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komenda Główna Policji przygotowały specjalny poradnik „Jak złożyć zawiadomienie o przestępstwie?”. Podobnie, jak w latach ubiegłych, policjanci wezmą udział w dyżurach, podczas których osobom pokrzywdzonym będą udzielane porady prawne.
Poradnik „Jak złożyć zawiadomienie o przestępstwie?” został opracowany w Biurze Służby Kryminalnej . W poradniku można znaleźć informacje m.in. o tym, gdzie można złożyć zawiadomienie o przestępstwie, czy można to zrobić anonimowo oraz jakie prawa przysługują osobie w związku ze złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Zawiadomienie o przestępstwie ma obowiązek przyjąć każdy funkcjonariusz policji na każdym posterunku, komisariacie i w każdej komendzie policji, sporządzając protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie. W poradniku podkreślamy również, że o przestępstwie można poinformować anonimowo. Poradnik jest dostępny w wersji elektronicznej na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Komendy Głównej Policji, a także na stronach komend wojewódzkich policji.
Ze sondażu MSW wynika, że 14 proc. Polaków zadeklarowało, że w przeciągu ostatniego roku było świadkiem przemocy w rodzinie. Tylko dwie na pięć osób postanowiło zgłosić ją odpowiednim instytucjom Powody dla których, osoby będące świadkami przemocy domowej nie zgłosiły tego faktu były różne. 21 proc. ankietowanych stwierdziło, że problemy rodzinne należy rozwiązywać w domu, a 20 proc., że zgłoszenie i tak nic by nie dało. Co ósmy respondent stwierdził, że nie była to jego sprawa, a 8 proc. obawiało się formalności. Istotny jest jednak to, że co trzecia osoba spośród wszystkich respondentów nie zna żadnej instytucji lub organizacji, które udzielają pomocy ofiarom przemocy w rodzinie.
Jak wynika z badania, świadkiem przemocy domowej w ciągu ostatniego roku był co siódmy Polak. Wiemy o nich, ponieważ zdecydowali się zgłosić na policję (60 proc.). Jedna trzecia respondentów zadeklarowała też, że sprawę zgłosiła Ośrodkowi Pomocy Społecznej. Pozostali ankietowani skorzystali z pomocy Niebieskiej Linii lub innego telefonu interwencyjnego/zaufania oraz innej instytucji lub organizacji pozarządowej (20 proc.)
Zdecydowana większość respondentów (95 proc.) jest zdania, że policja powinna sprawdzać każdy przypadek przemocy w rodzinie zgłaszany przez świadka takiego zdarzenia.
Z policyjnych statystyk wynika, że w 2014 r. policja odnotowała ponad 105 tysięcy ofiar przemocy, czyli o ponad 18,5 tysięcy więcej niż w 2013 r. Ogólna liczba osób podejrzewanych o przemoc wyniosła ponad 78 tysięcy, czyli o ponad 17 tysięcy więcej niż w 2013 r. W pierwszych trzech kwartałach 2014 r. liczba sprawców doprowadzonych do izb wytrzeźwień wzrosła blisko o 63 proc. Z czego wynika to, że statystyki rosną. Mogą być dwa podstawowe powody: po pierwsze, że zdecydowanie rośnie agresja w rodzinach, ale także powodem może być zwiększająca się świadomość ludzi, gdzie powinno się zgłaszać akty przemocy.
„Niebieska Karta” jest procedurą szczególną stosowaną w sytuacjach przemocy, która została uregulowana w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku. Jest dokumentem służbowym wypełnianym w przypadku stwierdzenia przemocy w rodzinie i służy dokumentowaniu faktów związanych z przemocą w danej rodzinie, ocenie zagrożenia dalszą przemocą, oraz jako dowód w sprawach sądowych.
Należy jednak pamiętać, że wszczęcie procedury Niebieskiej Karty nie jest równoznaczne z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa. Niebieska Karta dokumentuje sytuację, stanowi ważny dowód w sprawie karnej. Jednak aby sprawca został ukarany, potrzebne jest co do zasady złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy policja lub prokurator zajmą się sprawą z własnej inicjatywy. Ponadto po wypełnieniu „Niebieskiej Karty” sytuacja w rodzinie będzie stale podlegała kontroli.
W tej chwili, po paru latach istnienia Niebieskiej Karty coraz głośniej mówi się o potrzebie zmian w procedurze. Należy Niebieską Kartę przeredagować, poprawić. O tym mówią policjanci i pracownicy ośrodków pomocy rodzinie. Czekamy na uproszczenia w „Niebieskiej Karcie”.