Miesiąc: wrzesień 2013

Wczoraj byłam na filmie pod tytułem „Wałęsa. Człowiek nadziei” Andrzeja Wajdy. No cóż, prawdę powiedziawszy film zrobił na mnie średnie wrażenie. Wybierając się na niego, zastanawiałam się, jakiego Wałęsę wybrał Wajda, jaką jego twarz pokaże. Film jest zrobiony na eksport: ma zdobywać nagrody, może Oskara… Jednakże jak to się ma do głównego bohatera, do Solidarności, do historii. I znów tutaj należałoby przywołać Fryderyka Nietzsche: nie ma historii, są tylko interpretacje.

Można więc jedynie pisać o interpretacji Wałęsy dokonanej przez Wajdę. Istotne jest tutaj, jak mniemam stanowisko Andrzeja Wajdy (charakterystyczne dla wyznawców Unii Wolności), że nie należało otwierać teczek w IPN, bo przecież po co komuś wiedza, że ktoś (a może tym „ktoś” był mój bliski znajomy, czy przyjaciel) donosił na UB. To nie było i nie jest moje stanowisko. Uważam, że Niemcy zrobili lepiej otwierając i udostępniając akta STASI. Raz i jasno do końca. Bez złudzeń, bez szantaży. To zagadnienie jest kluczowe w moim odbiorze filmu Wajdy. Film nie pomija niejasnych momentów w życiu Wałęsy, ale oczywiście je natychmiast usprawiedliwia: nasz bohater filmu podpisuje co-nieco na UB… ponieważ widzi masakrowane twarze ludzi przenoszonych przez ubowców, a sam ma urodzone właśnie szóste dziecko.

Nasz bohater nie jest tak naprawdę bohaterem, dobrze mówi, porywa tłumy, ale z działaniem gorzej. Chociaż może gdyby działał – to skończyłby tak, jak Tadeusz Szczepański, który pracował jako mechanik samochodowy w Przedsiębiorstwie Produkcji i Montażu Urządzeń Elektrycznych Budownictwa „Elektromontaż” w Gdańsku. Był bliskim kolegą Wałęsy – pracowali w tym samym warsztacie, mieszkali na tej samej ulicy Wrzosy, w dzielnicy Gdańska – Stogach. Lech Wałęsa w 1979  roku wciągnął Szczepańskiego do Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, był  on członkiem grupy Wałęsy, która kolportowała niezależną prasę i ulotki, a czasem również niszczyła propagandowe tablice i afisze.

Szczepański odegrał bardzo ważną rolę w przygotowaniach do obchodów wydarzeń Grudnia w 1979 roku – dostarczył sprzęt nagłaśniający. I 18 grudnia 1979 roku jako przedstawiciel grupy WZZ złożył wieniec pod drugą bramą Stoczni Gdańskiej.

W związku z tą działalnością był prześladowany przez SB, m.in. gdy był sam w mieszkaniu wtargnęli do niego, grozili mu śmiercią, topili go w wannie i bili mokrymi ręcznikami.

Zaginął 16 stycznia 1980 r. po zdaniu egzaminu na prawo jazdy.

Wałęsa przetrwał i został bohaterem. No cóż – może miał szczęście. Nawiasem mówiąc tym razem kłania się G.W.Hegel, który powtarzał, że bohaterem może być każdy, kogo wybierze opatrzność. Nie kto zasłuży na to swoją szlachetnością, pracą, ale kto ma spełnić funkcję niezbędną dla rozwoju świata. I tak się stało. Stał się z chłopa – król. I może tak być miało.



Czytam książkę Janosa Kisa „Polityka, jako problem moralny”. W kontekście wielu ostatnich wydarzeń jest to problem, jak i samo pytanie dość istotne. Janos Kis był współzałożycielem węgierskiej partii liberalnej w 1988 roku. Aktywny uczestnik transformacji ustrojowej po upadku komunizmu. Od 1991 roku jest poza czynną polityką.  Wrócił do zajęć ze studentami, jest obecnie profesorem na uniwersytetach w Budapeszcie i w Nowym Jorku.

Kis jest teoretykiem, ale był także praktykującym politykiem. Jego uwagi są istotne i przede wszystkim wiarygodne. Będę relacjonowała to, co napisał Kis w mniejszym lub większym kontekście wydarzeń polskich.

Na początek cytat z Immanuela Kanta: „Obywatel państwa, również z przyzwolenia swego władcy powinien mieć prawo jawnego głoszenia swego zdania na temat tego, co w rozporządzeniach władcy wydaje mu się niesprawiedliwe dla wspólnoty. Przyjąć bowiem, że głowa państwa nigdy się nie może pomylić i okazać niewiedzy w jakiejkolwiek sprawie, oznaczałoby tyle, co uznać ją za natchnioną przez niebiosa i wznoszącą się ponad społeczeństwo”

W dniach 14-15 września (czyli za tydzień) na Małym Rynku w Krakowie odbędzie się akcja, która powstała po moich spotkaniach z lekarzami onkologami pułkownikiem dr Maciejem Boroniem z wojskowego Szpitala
Klinicznego SPZOZ w Krakowie i prof. Krzysztofa Krzemienieckiego ze Szpitala Uniwersyteckiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pośrednikiem w naszych kontaktach była prof. Akademii Muzycznej pani Dorota Imiełowska, współpracująca od lat z fundacjami wspierającymi ludzi chorujących na nowotwory. Wszyscy stwierdziliśmy, że nigdy i nigdzie nie jest i nie będzie za mało akcji propagujących zdrowy styl życia i świadomość rozumienia sygnałów, jakie daje nam nasze ciało. Lekarze twierdzą, że uchwycony w odpowiednim momencie nowotwór może być wyleczony. I nie jest to tak, że kiedy będziemy  mijali wszelkie konsultacje lekarskie, kiedy zamkniemy się i zlekceważymy sygnały  odbierane przez nasz organizm – to nic złego nam się nie przytrafi.  Nie zaczarujemy rzeczywistości naszą ignorancją.

Co 4 minuty ktoś w Polsce dowiaduje się, że rozpoznano u niego chorobę nowotworową, a co 7 minut ktoś umiera z tego powodu. Pomimo postępu jaki stale dokonuje się w leczeniu chorób nowotworowych konieczne jest podjęcie działań zapobiegawczych. Można skutecznie zapobiec blisko połowie nowotworów.

Palenie papierosów odpowiada za ok. 30% nowotworów, w tym nie tylko raka płuc i oskrzeli, ale także trzustki, nerki, pęcherza moczowego czy piersi. Ryzyko zwiększają także palenie cygar i fajki oraz tzw. palenie bierne, czyli oddychanie powietrzem wydychanym przez palące w pobliżu osoby. Należy pamiętać, że nawet wieloletni palacze odnoszą korzyści z rzucenia palenia.

Blisko 5% zgonów z powodu nowotworów spowodowanych jest siedzącym trybem życia. Częsta aktywność fizyczna (powyżej 3,5 godziny na tydzień) zmniejsza ryzyko rozwoju raka jelita grubego, żołądka, trzustki, piersi czy macicy. Zrzucenie nawet niewielkiej części nadwagi ma sens.
Ograniczenie pokarmów i napojów wysokokalorycznych, a także czerwonego mięsa, włączenie do codziennej diety 5 porcji warzyw oraz owoców zmniejszają ryzyko zachorowania na raka. Korzystnie wpływa także ograniczenie spożycia alkoholu, gdyż jest on odpowiedzialny za blisko 4 % nowotworów.

Poważnym i stale narastającym problemem są nowotwory skóry, a w szczególności czerniak. Szczególne ryzyko zachorowania obserwuje się u dorosłych, którzy w dzieciństwie ulegli oparzeniu słonecznym. Czynnikiem ryzyka tego typu nowotworów jest długotrwała ekspozycja skóry na słońce. Także korzystanie z solarium może zwiększyć ryzyko raka skóry. Regularne korzystanie z solariów przez osoby poniżej 35 roku życia zwiększa ryzyko rozwoju czerniaka aż o 75%!

W sobotę 14 września będzie można spotkać na Małym Rynku w Krakowie wybitnych specjalistów onkologów, z którymi Państwo będziecie mogli porozmawiać, skonsultować swoje podejrzenia zdrowotne, zapytać o zdrowy tryb życia. Wsparcie naszej akcji zapowiedzieli krakowscy aktorzy, artyści muzycy i wielu, wielu wolontariuszy.

Kolejny dzień 15 września będzie poświęcony innemu zagadnieniu: transplantacjom. Małopolska jest regionem, w którym wykonuje się niewielką ilość transplantacji. Nie zawsze taki stan jest bezpośrednio związany z finansami. W dużej mierze ze świadomością mieszkańców Małopolski, pacjentów, ale także i lekarzy.

Dzień 15 września będzie tym dniem, kiedy będziemy starali się oswoić wiele problemów związanych z wszelkiego rodzaju transplantacjami

 Zapraszam na Mały Rynek. Będziecie państwo mogli porozmawiać z lekarzami, twórcami fundacji, wolontariuszami o tym, czym są transplantacje.

Będzie można także oddać krew (bo ostatnio też kiepsko, a jest potrzebna).

Zapraszam: przyjdźcie sami, z rodzinami i przekażcie tę informację innym.

Z troską o Wasze zdrowie: MJ

Zbliżają się wybory. To widać i czuć. Zaczyna się  radosna działalność działaczy, ale także (wyczuwana) radość dziennikarzy. Zbliżają się czasy długich dywagacji, krótszych wywiadów i komentarzy na temat mniejszych, czy większych harców polityków (ale także i samorządowców – dla mnie wciąż jest to inna kategoria). I pośrodku znajduje się coraz bardziej zirytowana i coraz mniej zainteresowana publiczność (czytaj wyborcy). I znów, jak zwykle mój konkurent z listy zaklei swoimi plakatami część miasta, znikną informacje o spektaklach teatralnych, plakaty filmowe etc, a pojawią się twarze samorządowców i polityków. A na końcu powstaje pytanie, które powinno się pojawiać na początku: kogo to interesuje? Ile procent ludzi zainteresowanych jest wyborami, ile chce brać w nich udział. Wydaje się, że demokracja, z punktu widzenia gospodarki, to forma rządów na dobre czasy, na piękną pogodę. Czytam książkę Erika von Kuehnelta-Leddihina „Demokracja – opium dla ludu”, który napisał: „Zdanie plenum venter non studet libenter ( z pełnym żoładkiem niechętnie się studiuje) można tłumaczyć także w ten sposób, iż w czasach powszechnego dobrobytu ludzie są mniej rozważni, ale w biedzie stają się nagle „sceptyczni wobec systemu” […] Formę rządu należy oceniać wedle jej skuteczności w chwilach kryzysu”.

Rząd, który działa „przyszłościowo”, może zarządzić wykonanie spraw, które nie będą się cieszyły popularnością (patrz Fr.Bastiat), a więc nie może liczyć na powtórne wybranie. Tak więc zaniepokojony sondażami popularności tak naprawdę nie ma wolnej ręki. Orgia wyborcza wyłania zwycięzców i zwyciężonych i nie ma to absolutnie nic wspólnego z poszukiwaniem najlepszego sposobu zarządzania miastem czy państwem.

Jak pisze E. Kuehnelt_Leddihin „Ogromna różnica między politykiem a mężem stanu polega na tym, że dla polityka najważniejszy jest ponowny wybór  lub sukces wyborczy jego partii, a dla męża stanu dobro jego kraju i przyszłych pokoleń. Politycy próbują „politykować”, mężowie stanu zaś tworzyć historię. Tworzy się dylemat: popularność kontra moralność.. Analizując dzieje zauważamy, że wielcy mężowie stanu rzadko byli produktami demokracji” 

W świecie demokracji występują dwa podstawowe rodzaje partii: „partie świętego Mikołaja”, które obiecują licznym grupom prezenty finansowane z państwowej kasy i „partie zaciskania pasa”, które bojąc się nadmiernego zadłużenia i bankructwa mają w swoim programie politykę oszczędności.

Wiadomo, że przeciętny obywatel zagłosuje na „partię świętego Mikołaja”.  Partie „zaciskania pasa” bywają sceptyczne wobec koncepcji państwa opiekuńczego, ale dość często się okazuje, że nie mają one, kiedy uda im się zdobyć władzę, odwagi, aby zlikwidować politykę rozdawnictwa publicznych pieniędzy … ponieważ myślą o następnych wyborach, których nie chcą przegrać. „Politykę zaciskania pasa zastępuje polityka ściągnięcia pasa o … jedną dziurkę, co oznacza wykonanie jednego kroku od finansowej przepaści. No właśnie brak odwagi i determinacji, czy tez chęć kontunuowania władzy. Potem, kiedy uda się wrócić do gry „partii świętego Mikołaja” następuje rozbudowanie potrzeb socjalnych, w wyniku czego kraj się znajdzie dwa kroki bliżej przepaści.

Takie tam niedzielne rozważania. Wracam do realu.